Shkruan: Egzona Maloku
Logopede
Disleksia është një çrregullim i të mësuarit që përfshin vështirësi në lexim për shkak të problemeve në identifikimin e tingujve të të folurit dhe të mësuarit se si ato lidhen me shkronjat dhe fjalët (deshifrimi). E quajtur gjithashtu një paaftësi leximi, disleksia është rezultat i dallimeve individuale në zonat e trurit që përpunojnë gjuhën. Disleksia nuk është për shkak të problemeve me inteligjencën, dëgjimin ose shikimin.
Cilat janë simptomat e disleksisë?
Simptomat e disleksisë mund të jenë të vështira për t’u dalluar derisa fëmija të fillojë shkollën. Një mësues mund të jetë i pari që do t’i vërë re shenjat veçanërisht nëse fëmija juaj ka vështirësi për të lexuar, shqiptuar dhe ndjekur udhëzimet në klasë.
Simptomat e disleksisë ndryshojnë në mosha dhe faza të ndryshme të jetës. Çdo fëmijë me disleksi ka pika të forta unike dhe përballet me sfida të ndryshme. Megjithatë, ka disa shenja të përgjithshme që fëmija juaj mund të ketë nevojë për ndihmë shtesë.
Simptomat e disleksisë tek fëmijët parashkollorë
Fëmijët me disleksi kanë vështirësi në përpunimin e gjuhës. Fëmijët parashkollorë që kanë këtë çrregullim të të mësuarit janë prapa bashkëmoshatarëve të tyre në aftësitë gjuhësore. Atyre u duhet më shumë kohë për të folur dhe shkruar se sa shokët e tyre dhe ndonjëherë i ngatërrojnë shkronjat dhe fjalët.
Fëmijët parashkollorë me disleksi mund të shfaqin shenja që përfshijnë:
-Flasin me vonesë (jo gjithmonë)
-Mësojnë fjalë të reja ngadalë
-Probleme me formimin e saktë të fjalëve të tilla si ndryshimi i tingujve në fjalë ose ngatërrimi i fjalëve që tingëllojnë njësoj
-Probleme me kujtimin ose emërtimin e shkronjave, numrave dhe ngjyrave
-Ka vështirësi në njohjen e shkronjave për shembull, ata ngatërrojnë “b” me “d”
-Të paaftë për të njohur modelet e rimuara
Simptomat e disleksisë tek nxënësit e moshës shkollore
Shenjat e disleksisë bëhen më të dukshme në shkollën fillore. Fëmijët me këtë çrregullim e kanë më të vështirë se shokët e tyre të klasës në mësimin e shkrimit dhe leximit.
Nxënësit e moshës shkollore me disleksi:
-Lexojnë më ngadalë se fëmijët e tjerë të moshës së tyre
-Nuk mund të bëjë dallimin midis shkronjave ose fjalëve të caktuara
-Shkruajnë shkronja ose numra mbrapsht si p.sh. “b” në vend të “d”
-Kanë vështirësi në tingullin e fjalëve kur lexojnë dhe kur e shkruajnë
-Nuk mund të kuptojnë gjithmonë atë që kanë lexuar
-Shkruajnë ngadalë
-Bëjnë gabime drejtshkrimore – madje edhe fjalë të lehta si “top”, “qen”
-Vështirësi për të parë (dhe herë pas here të dëgjuar) ngjashmëritë dhe dallimet në shkronja dhe fjalë
-Pamundësia për të shqiptuar një fjalë të panjohur
-Zëvendësimi i fjalëve kur lexon me zë të lartë
-Shpenzimi i një kohe jashtëzakonisht të gjatë për kryerjen e detyrave që përfshijnë lexim ose shkrim
-Shmangia e aktiviteteve që përfshijnë lexim
Adoleshentët dhe të rriturit
Shenjat e disleksisë tek adoleshentët dhe të rriturit janë shumë të ngjashme me ato te fëmijët. Disa simptoma të zakonshme të disleksisë tek adoleshentët dhe të rriturit përfshijnë:
-Vështirësi në lexim, duke përfshirë leximin me zë të lartë
-Lexim dhe shkrim i ngadalshëm
-Probleme me drejtshkrimin
-Shmangia e aktiviteteve që përfshijnë lexim
-Shqiptimi i gabuar i emrave ose i fjalëve, ose probleme me gjetjen e fjalëve
-Shpenzimi i një kohe jashtëzakonisht të gjatë për kryerjen e detyrave që përfshijnë lexim ose shkrim
-Vështirësi për të përmbledhur një histori
-Probleme në mësimin e një gjuhe të huaj
-Vështirësi në kryerjen e detyrave matematikore me fjalë
Nëse fëmija juaj ka disleksi disa trajtime të ndryshme mund të përmirësojnë aftësinë e tij për të lexuar dhe shkruar. Këto programe gjithashtu ndihmojnë fëmijët të arrijnë në shkollë bashkëmoshatarët e tyre.
Sa më të vegjël të jenë fëmijët kur të fillojnë trajtimin, aq më të mëdha janë shanset e tyre për sukses. Ndonjëherë disleksia mbetet e padiagnostikuar për vite dhe nuk njihet deri në moshën madhore por kurrë nuk është vonë për të kërkuar ndihmë.
Si mund ta ndihmoj fëmijën tim me disleksi?
Gjëja më e rëndësishme që mund të bëni është të kaloni kohë duke lexuar me zë të lartë me fëmijën tuaj. Kjo kohë e kaluar së bashku mund t’i ndihmojë ata ndërsa punojnë në aftësitë e tyre të leximit.
Është gjithashtu e rëndësishme të mbani mend se disleksia nuk është diçka mbi të cilën fëmija juaj ka kontroll. Jini të durueshëm dhe mbështetës. Inkurajimi dhe mbështetja që ofroni mund të jetë nxitja për të cilën fëmija juaj ka nevojë ndërsa mësojnë të menaxhojnë disleksinë e tyre. Gjithashtu mund t’i ndihmoni ata të ndihen më pak të shqetësuar ose të frikësuar për aktivitetet që lidhen me leximin./natalmedia.com/
*Materialet dhe informacionet në këtë portal nuk mund të kopjohen, të shtypen, ose të përdoren në çfarëdo forme tjetër për qëllime përfitimi pa miratimin e drejtuesve të “natalmedia”
